จารึกของแผ่นดิน: ข้อเขียนว่าด้วยวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชาวบ้านไทย นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว

ในวันที่โลกหมุนเร็วด้วยเทคโนโลยีดิจิตัล ทว่าความเร็วของมันอาจจะมิได้ช่วยให้เราสำเหนียกและตระหนักถึงคุณค่าของสรรพสิ่งได้อย่างละเมียดละไมเพียงพอ ดังนั้น

จารึกของแผ่นดิน เล่มนี้ จึงมีส่วนช่วยเติมเต็มความคิดและความเข้าใจที่มีต่อบริบทางวัฒนธรรมที่รายล้อมอยู่รอบตัวเรา ในโลกหมุนช้าของ นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว นั้น เธอเพ่งพินิจแล้วค่อยๆ บรรจงร้อยเรียงตัวอักษรและมุมมองทางความคิดสอดผสานด้วยเนื้อหาอันเข้มข้นตามแบบงานสารคดีชั้นดี ในแบบที่ผมบอกคุณได้ว่า "หยิบอ่านแล้วจะวางไม่ลง"

- อนันต์ ลือประดิษฐ์

ผลงานชุด "มหาวิทยาลัยไทบ้าน" เป็นงานเขียนเชิงสารคดีว่าด้วยรากเหง้า ความเป็นอยู่ของผู้คน วัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาของวันวารที่มีมาแต่โบร่ำโบราณ

เป็นเวลาร่วมสองทศวรรษแล้วที่เรื่องเล่าเหล่านี้ถูกเล่าขานผ่านตัวอักษรของ คุณนิพัทธ์พร เพ็งแก้ว นับตั้งแต่เล่ม ไทบ้านดูดาว,ถึงอย่างไรก็อยู่กันมาได้,รุกถอยหลัง,คำบอกเล่าของแผ่นดิน,ลมปราณของแผ่นดิน และ จารึกของแผ่นดิน เล่มนี้เป็นเล่มล่าสุด ข้อเขียนทั้งหมดเกิดขึ้นจากความรักความใส่ใจในสิ่งที่อยากบอกเล่าของผู้เขียน ซึ่งทำงานลงพื้นที่ เก็บรวบรวมข้อมูล ค้นคว้า สัมภาษณ์ต้นธารของเรื่องเล่าต่างๆ ทั้งหมดด้วยตนเองผู้ที่เคยอ่านข้อเขียนของ นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว นั้นจะรู้อยู่แล้วว่า เนื้อหาที่อ่านนั้นจะได้ทั้งภูมิปัญญาและความบันเทิง จารึกของแผ่นดิน เล่มนี้ก็เช่นกันข้อเขียนหลายๆ เรื่องในเล่มนี้ ผู้อ่านอาจจะเคยได้รู้ได้ยินมาบ้างแล้วทว่า เมื่อเล่าผ่านมุมมองของผู้เขียนมักกลับชี้ให้เห็นแง่มุมใหม่ๆ และมีบางเรื่องที่ผู้อ่านอาจจะไม่เคยรู้มาก่อนเลย เช่นว่า ที่มาที่ไปของชื่อหมอตำแยเป็นมาอย่างไร เรื่องวิถีชีวิตคนโซ่งที่เล่าผ่านภาพจิตรกรรมบนแผ่นไม้คอสองศาลาการเปรียญวัดในเมืองเพชร เมื่อเล่าผ่านทัศนะของผู้เขียนก็จะเห็นความผันแปรของยุคสมัยในภาพจิตรกรรมชุดนั้น และยังมีเรื่องนานาสาระเกี่ยวกับประโยชน์ของกัญชามากกว่าจะกล่าวร้ายถึงโทษของมัน แม้กระทังว่าวิธีการปลูกกัญชาให้ได้ผลดีก็มีเล่าในข้อเขียนนี้

เรื่องเล่าที่ผ่านกาลเวลามานานมักจะม่เสน่ห์เสมอ ยิ่งเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับรากเหง้า ความเป็นอยู่ของผู้คน วัฒนธรรม ประเพณี ความรู้และภูมิปัญญาของวันวารซึ่งมีมาแต่โบร่ำโบราณ เรื่องเล่านี้บางเรื่องช่วยให้เราเห็นรากและแก่นแกนของชีวิตว่าเรานั้นมีที่มาที่ไปอย่างไร และควรจะเป็นไปอย่างไรในวันข้างหน้า จารึกของแผ่นดิน เล่มนี้จะทำให้ผู้อ่านพบว่า โลกนี้มีรายละเอียด แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ก็มีคุณค่าให้น่าค้นหามากมาย

สารบัญ

- นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว ที่ผมรู้จัก
- คำนำผู้จัดพิมพ์
- ทำไมถึงเรียก "หมอตำแย"
- ภูมีซบเซาเมา "กัญชา"
- ลาวโซ่งในจิตรกรรมเมืองเพชร
- เสือมาย: มหัศจรรย์สมบัติแม่น้ำเพชร
- เหลือง-แดง แรงฤทธิ์ในงานจิตรกรรมไทย
- เพชรบุรีเมื่อวันวานในผลงานของครูสัณฐาน
- เสียงปืนเมืองเพชร
- ย้อมผ้าบ้านนาต้นจั่น
- ไหว้บูชาแม่โพสพ