มหากาพย์โอดิสซี The Odyssey by Homer สุริยฉัตร ชัยคงคล แปล

มหากาพย์อิเลียด และ มหากาพย์โอดิสซี

คือสองรูปการณ์แห่งแกนเรื่องเดียวกัน - คือเรื่องสงครามกรุงทรอยและเหตุการณ์ต่อจากนั้น ทั้งสองได้ร่วมกันสรรสร้างการแสดงออกซึ่งจิตใจแบบตะวันตกออกมาในรูปวรรณเป็นครั้งแรก - เป็นต้นที่สุด ในสรรพเหตุการณ์ซึ่งอยู่ในกรอบกรองของเรา เพราะดังจะเห็นได้อย่างชัดแจ้ง แม้แต่ผู้ที่อ่านฉบับแปลของงานชิ้นเอกอุทั้งสองนี้ ว่ามันไม่อาจกำเนิดขึ้นได้โดยปราศจากบุรพเหตุอันวิจิตรพิสดาร โดยรูปคำประพันธ์แล้วมันคือมหากาพย์ แต่บางทีอาจจะเป็นที่เข้าใจแจ่มกระจ่างกว่า สำหรับนักอ่านสมัยใหม่ ถ้าผมจะกล่าวว่า “มหากาพย์อิเลียด” คือ โศกนาฏกรรม และ “มหากาพย์โอดิสซี” คือ นวนิยาย

ใน “มหากาพย์อิเลียด” เราได้สดับเป็นครั้งแรกถึงสำเนียงอันแท้จริงของเทวีมิวส์ นางอัปสรแห่งโศกนาฏกรรม ในขณะที่ “มหากาพย์โอดิสซี” ซึ่งมีพล็อตเรื่องอันถักร้อยไว้อย่างประณีต มีจุดชวนสนใจแง่จิตวิทยาและความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องของตัวละคร ได้กลายเป็นบรรพบุรุษที่แท้จริงของนวนิยายทั้งปวงที่หลั่งไหลตามมาภายหลังสุดคณนานับ. และแม้ว่าจะเป็นแรกที่สุด แต่ผมก็ไม่แน่ใจนักว่าจะยังคงเป็นเรื่องเยี่ยมที่สุดอยู่. ให้ผู้อ่านหน้าใหม่ตัดสินใจด้วยตัวเองเห็นจะดีกว่า

มหากาพย์ทั้งสองต่างมีความสมบูรณ์แบบและเป็นอิสระแก่กัน ในฐานะของงานศิลป์ แต่ละเรื่องมีบรรยากาศของตนเอง แต่กระนั้น ทั้งสองต่างมีภูมิหลังร่วมกันคือสงครามทรอย และเนื่องแต่การรณรงค์นี้ มีบางสิ่งที่ต้องพูดถึงกันไว้ก่อน