อ่านวิพากษ์ มิเชล ฟูโกต์

“I don’t write a book so that it will be the final word;

I write a book so that other books are possible,

Not necessarily written by me.”

Michel Foucault

มิเชล ฟูโกต์ เป็นนักคิดที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางทั้งในแวดวงสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ รัฐศาสตร์ ศิลปะ หรือแม้กระทั่งวงการแพทย์ ทั้งนี้ส่วนหนึ่ง อาจเป็นเพราะงานเขียนของฟูโกต์มีประเด็นที่พาดผ่านแขนง “วิชา” ที่หลากหลาย โดยมีใจกลางอยู่ที่ถอดรื้อ “ความรู้” เพื่อเปลือยให้เห็น “อำนาจ” ที่แฝงฝังอยู่กับความรู้ทั้งหลาย

อย่างไรก็ดี แม้แนวคิดของฟูโกต์ จะปรากฏในศาสตร์หลายแขนง และถูกนำเข้ามายังสังคมไทยตั้งแต่ช่วงทศวรรษที่ 1980 หากแต่ในช่วงเวลาที่ผ่านมา งานเขียนเกี่ยวกับฟูโกต์ ในโลกภาษาไทยกลับปรากฎไม่มากนักเมื่อเทียบกับการนำไปใช้ทั้งในงานศึกษาวิจัยและบทสนทนาในวงวิชาการโดยเฉพาะงานเขียนที่มุ่งทำความเข้าใจรากฐานความคิดและวิพากษ์ความคิดของมิเชล ฟูโกต์

อ่านวิพากษ์ มิเชล ฟูโกต์ ที่ท่านผู้อ่านถืออยู่ในมือเล่มนี้ เป็นหนังสือรวมบทความจำนวน 6 ชิ้นที่มุ่งเน้นทำความเข้าใจกระแสธารความคิดที่ส่งอิทธิพลต่อผลงานของฟูโกต์ รวมถึงข้อวิพากษ์ที่มีต่อแนวคิดของฟูโกต์ ซึ่งในมุมหนึ่งอาจเปรียบได้กับการชำแหละสารัตถะและความรู้ที่ฟูโกต์สรรสร้างขึ้น ทั้งนี้แม้บทความที่รวมอยู่ในหนังสือเล่มนี้จะมีการเขียนขึ้นต่างกรรมต่างวาระ ทว่าบทความแต่ละชิ้นก็ล้วนแต่สะท้อนให้เห็นเฉดทางความคิดของฟูโกต์ หลายชิ้นจัดได้ว่าเป็นผลงาน “คลาสสิก”  ของ “ครู” ผู้ทำให้สังคมไทยรู้จักฟูโกต์ อีกหลายชิ้นเป็นผลงานของนักวิชาการรุ่นใหม่ที่เปิดพรมแดนการถกเถียงเกี่ยวกับฟูโกต์ให้กว้างขวางออกไป

สารบัญ

- คำนำสำนักพิมพ์

- บทบรรณาธิการ / อนุสรณ์ อุณโณ

- ฟูโกต์และอนุรักษนิยมใหม่ / ธเนศ วงศ์ยานนาวา

- ฟูโกต์กับปริศนาแห่งองค์อธิปัตย์ ว่าด้วยอำนาจอธิปไตยสมัยใหม่ในคำสอนของมิเชล ฟูโกต์ / อรรถสิทธิ์ สิทธิดำรง

- การศึกษาประวัติศาสตร์แบบสาแหรก วิธีการศึกษาประวัติศาสตร์ของฟูโกต์ / ธงชัย วินิจจะกูล

- ฟูโกต์ในการศึกษาหลังการพัฒนา / สามชาย ศรีสันต์

- การสลักเรือนร่าง (Crafting Bodies) ฟูโกต์กับสังคมวิทยาร่างกาย / จุฬารัต ผดุงชีวิต

- เรือนร่างที่ถูกแฝงฝังและเรือนร่างที่ถูกถอดแยก วิพากษ์มรดกตกทอดของฟูโกต์ในสังคมวิทยาร่างกาย / สลิสา ยุกตะนันทน์

- ประวัติผู้เขียน