นางพญาฮองไทเฮา น.ม.ส.

นางพญาฮองไทเฮา   น.ม.ส. สำนักพิมพ์ ศยาม พ.ศ. ๒๕๕๖ มี ๒๘๖ หน้า ISBN 9789743158384 เมื่อเราแลดูถอยหลังไปในระหว่าง ๕๐ ปีที่พ้นมานี้ ก็รำลึกได้ถึงเหตุการณ์วิบัติต่างๆ ที่ได้เกิดขึ้นแก่เราและราชการภายนอกภายในประเทศ และถูกรุกรานมาจากนอกประเทศเป็นแถวกันแทบไม่ขาดสาย พระเจ้าแผ่นดินองค์ใหม่ยังเป็นทารกพึ่งจะย่างเข้าถึงชันษาซึ่งควรได้รับคำสั่งสอนอย่างดีที่สุด พระเจ้าแผ่นดินต้องใส่พระทัยในการศึกษา เพื่อเป็นประโยชน์แก่บ้านเมือง และขออย่าทรงโศกเศร้าให้เกินไป เราขอต่อเทพยดาผู้เป็นเจ้าเป็นใหญ่ ให้อำนวยให้พระเจ้าแผ่นดินทรงเล่าเรียนด้วยความเพียร และต่อไปภายหน้าขอให้ทรงปฏิบัติราชการเป็นเกียรติยศแก่พระราชวงศ์ และบรรพบุรุษซึ่งธำรงเกียรติมาช้านาน การไว้ทุกข์ให้แก่เรา ให้มีกำหนด ๒๗ วันเท่านั้น ชนทั้งหลายจงฟังและปฏิบัติตามนัยที่กล่าวมาในประเทศนี้

แต่นี้ต่อไปอย่าปล่อยให้สตรีมีอำนาจสูงสุดในแผ่นดินอีกเป็นอันขาด การปล่อยให้สตรีมีอำนาจสูงสุดในราชการเป็นการผิดประเพณีของเรา ต่อไปนี้จึงควรห้ามให้ขาด อีกอย่างหนึ่งจงระวังอย่าให้ขันทีเกี่ยวข้องในราชการปกครองบ้านเมืองเลย ราชวงศ์เหม็งได้สลายไปเพราะขันที ควรเป็นตัวอย่างให้รู้กันไว้ในกาลต่อไป

เป็นประกาศพระราชโองการครั้งสุดท้าย ก่อนที่นางพญาซูสีฮองไทเฮา จะสิ้นพระชนม์ โดยพระนางซูสีไทเฮาได้ทรงเขียนด้วยพระองค์เองและพระนางซูสีไทเฮาสวรรคตเมื่อพระชนมายุ ๗๓ ปี และอีก ๓ ปีต่อมา ประเทศจีนก็ได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบสังคมนิยม