วิถีแห่งอำนาจซูสีไทเฮา เสถียร จันทิมาธร

เยโฮนาลาเป็นหญิงชาวแมนจู หากเทียบกับไทยก็นับได้ว่าเกิดกลางรัชสมัยรัชกาลที่ 3 เป็นลูกสาวของนายทหารชั้นผู้ใหญ่ชื่อ ฮวยเจิง มารดาชื่อนางนิวฮูลู่ ด้วยความที่มีฐานะยากจน ฮวยเจิงจึงเลี้ยงลูกเเมียด้วยความอุตสาหะแต่สมบูรณ์ด้วยเกียรติยศ ต่อมาเมื่อเยโฮนาลาอายุได้ 5 ขวบ ฮวยเจิงก็เสียชีวิตนางนิวฮูลู่จึงพาลูกไปอาศัยในถนนเล็กๆ ที่เรียกว่าตรอกตะกั่วในกรุงปักกิ่ง เยโฮนาลาได้เรียนหนังสือตามธรรมเนียมเด็กหญิงชั้นผู้ดี แต่ก็ยังมีชีวิตอยู่ด้วยความทุกข์ยากลำบาก จนลุงเจ้าของบ้านพยายามรวบรัดให้ออกเรือนไปอยู่กับปิงลูกชายปัญญาอ่อนของตน นางไม่ได้ชอบเพราะรักอยู่กับหยงลุเพื่อนชาย นัยว่าหมั้นหมายกันไว้แต่ยังเด็กตามธรรมเนียมของแมนจูเมื่อขึ้นแผ่นดินใหม่พระเจ้าเสียนฟงเสด็จขึ้นสืบราชสมบัติต่อจากพระเจ้าเต้ากวง พระเจ้าเสียนฟงมีชันษา 20 ปีเศษ ยังไม่มีพระมเหสี จึงรับสั่งให้ขันทีแยกย้ายไปตามหัวเมืองต่างๆ เพื่อตรวจดูว่าลูกสาวของขุนนางแมนจูตั้งแต่ระดับ 2 ขึ้นไป เมื่ออายุครบ 14 ปี จะต้องถวายตัวเข้าวัง เพื่อให้องค์จักรพรรดิทรงเลือกสนม หญิงสาวชาวแมนจูอายุ13-17 ปี จะต้องมาลงทะเบียนเพื่อคัดเลือก จะแต่งงานไม่ได้จนกว่าองค์จักรพรรดิจะทรงปฏิเสธเสียก่อนเยโฮนาลา หรือหลานเอ๋อ หญิงสาวผู้มีความงดงาม มีสติปัญญาเฉียบแหลม ก็ต้องชะตาแก่เสียนฟงฮ้องเต้ เมื่อนางเข้าไปอยู่ในราชสำนัก นางพยายามที่จะแปรสถานะจากนางสนมธรรมดาให้เป็นนางสนมที่มีโอกาสได้รับเชื้อสวรรค์ นั่นคือการนำโอรสสวรรค์ลงมาก่อเกิดเป็นลูกชายจะทำให้ได้รับความดีความชอบ แต่ที่หนักแน่นไปกว่านั้นก็คือการหนุนเสริมให้ฮ้องเต้เกิดความไว้วางใจยอมคายอำนาจในมือของตนแบ่งให้ จนทำให้นางทะยานอย่างสูงจากลูกของนายทหารธรรมดาไปถึงระดับ “ไทเฮา” รักษาอำนาจจากยุคเสียนฟงฮ้องเต้ กระทั่งบรรลุสู่วัยชราสิ้นพระชนม์ด้วยวัย 74 พรรษาขณะดำรงตำแหน่ง อยู่ในอำนาจแม้จะมีคนมุ่งหมายโค่นแต่ก็ไม่สำเร็จ ช่วงชีวิตของเยโฮนาลา ซูสีไทเฮา ด้วยความงามและความสามารถทำให้นางประสบชัยชนะโดยการใช้สติปัญญาเพื่อรักษาอำนาจ