วิกรมจริต หรือ สิงหาสนทวาตริงสติกา โดย ศาสตราจารย์ ดร. ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา

เรื่องวิกรมจริต (เรื่องราวของพระเจ้าวิกรม) หรืออีกชื่อหนึ่งว่า สิงหาสนทวาตริงศติกา (เรื่องของพระแท่นที่ประกอบด้วยตุ๊กตาสามสิบสองตัว) แปลและเรียบเรียงเป็นพากย์ไทย พิมพ์รวมเล่มสืบจากนิยายสันสกฤต 100 เรื่อง (ภารตนิยาย) วิกรมจริตเป็นงานประเภทรวบรวมนิทานสดุดีพระราชาผู้ทรงคุณธรรม คือ พระเจ้าวิกรมาทิตย์ แห่งกรุงอุชชยินี พระเจ้าวิกรมาทิตย์เป็นกษัตริย์ราชวงศ์คุปตะ ในช่วงคริสตศตรรษที่ 5 ต่อกับศริสตศวรรษที่ 6 การรวบรวมนิยายต่างๆ เกี่ยวกับชีวิตของพระองค์คงจะเกิดจากการดัดแปลงมาจากเรื่องราวอันเป็นคติธรรมในศาสนาไชน์ ความเก่าแก่ของนิยายวิกรมาทิตย์นี้คงจะมีก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 11 และได้รับความนิยมแพร่หลายไปทั่วประเทศอินเดีย

การที่ข้าพเจ้าได้นำเสนอเรื่องวิกรมจริตในพากย์ไทยดังนี้ ก็เพราะคำนึงถึงเหตุ 2 ประการคือ เรื่องวิกรมจริตนี้เป็นวรรณคดีเอกของสันสกฤตเล่มหนึ่ง ซึ่งมีผู้อ่านนิยมอ่านมากที่สุด ไม่แพ้ นิทานเวตาล หิโตปเทศ ทศกุมารจริต และอื่น ๆ ควรจะนำมาเผยแพร่ในวงวรรณกรรมไทยให้เป็นที่ประจักษ์ นี้เป็นประการหนึ่ง อีกประการหนึ่งก็คือ ต้องการจะชี้ให้เห็นคุณธรรมของมหาบุรุษตัวอย่าง ผู้มีความกล้าหาญเป็นเลิศ มีความเสียสละอย่างยอดยิ่ง และเป็นผู้มีเมตตาธรรมอันสูงสุด ข้าพเจ้าจึงเห็นสมควรจะนำเสนอต่อผู้อื่น เพื่อเป็นประโยชน์ทั้งในด้านเนื้อหาและคติธรรมอันดีงามในชีวิตสืบไป…”

ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา

วิกรมจริต

เป็นยอดวรรณคดีเอกของสันกฤตที่มีผู้นิยมอ่านมากที่สุดไม่แพ้นิทานเวตาล
เป็นต้นสกุล นิทานสิบสองเหลี่ยม หรือ นิทานอิหร่านราชธรรม
ที่ปราชญ์ไทยแปลไว้ตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา
เนื้อเรื่องกล่าวสดุดีพระเจ้าวิกรมาทิตย์ ราชาแห่งกรุงอุชชยินี กษัตริย์ราชวงศ์คุปตะ
ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ ๕ ต่อกับศตวรรษที่ ๖
มุ่งให้คติธรรม ความกล้าหาญ ความเสียสละ และความสุขในการดำเนินชีวิต