ตามเสด็จพระพุทธเจ้าหลวง ประพาสต่างแดน ร่วมรำลึก ๑๐๐ ปี ประวัติศาสตร์แห่งการรักษาอธิปไตยที่มีสยามประเทศเป็นเดิมพัน ดนัย จันทร์เจ้าฉาย

ตามเสด็จพระพุทธเจ้าหลวง ประพาสต่างแดน ร่วมรำลึก ๑๐๐ ปี ประวัติศาสตร์แห่งการรักษาอธิปไตยที่มีสยามประเทศเป็นเดิมพัน  ดนัย จันทร์เจ้าฉาย สำนักพิมพ์ดีเอ็มจี พิมพ์ครั้งที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๖๐ มี ๑๘๓ หน้า 

คำนำสำนักพิมพ์

 หนังสือ “ตามเสด็จพระพุทธเจ้าหลวง ประพาสต่างแดน” จัดทำขึ้นเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายเป็นเครื่องราชสักการะแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งเป้นการเทิดพระเกียรติและบอกเล่าเรื่องราวทรงคุณค่าควรแก่การจดจำ จากจดหมายเหตุพระราชกิจรายวันที่ได้รับทรงพระราชนิพนธ์ในคราวเสด็จประพาสต่างแดน ทรงบรรยายถึงสภาพความเป็นอยู่ของประชากรในแต่ละประเทศที่เสด็จพระราชดำเนินเยือน รวมถึงแนวพระราชดำริและพระบรมราชวินิจฉัยส่วนพระองค์ที่ทรงมีต่อเหตุการณ์ต่างๆ ในตลอดระยะเวลาแห่งการเสด็จฯ นั้น ทั้งยังทรงมีลายพระหัตถเลขาถึงสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีพระบรมราชินีนาถ (ประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์) สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล วิมลประภาวดี กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี (ราชเลขานุการิณีในพระองค์) และผู้สำเร็จราชการ จนในภายหลังได้มีพระบรมราชานุญาตให้จัดพิมพ์เผยแพร่เพื่อเป็นประโยชน์แก่มหาชน

นอกจากเสด็จประพาสประเทสเพื่อนบ้านใกล้เคียงอย่างเช่นพม่า สิงคโปร์ ชวา ที่นำมาซึ่งความทันสมัยในการก่อสร้างถนน และอาคารตึกรามบ้านช่องแล้ว การเสด็จประพาสยุโรปถึง ๒ ครั้ง ยังได้สร้างคุณูปการอย่างมากมายแก่ประเทศสยาม โดยการเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ ๑  พระองค์ทรงเจริญพระราชไมตรี ทรงสร้างสัมพันธภาพด้วยกุศโลบายทางการเมือง เพื่อป้องกันประเทศสยามประการหนึ่ง ส่วนครั้งที่๒ เสด็จพระราชดำเนินเพื่อทรงรับการรักษาพระอาการประชวร ตามคำแนะนำของแพทย์หลวง

ท่านที่เคยอ่านพระราชนิพนธ์เรื่องไกลบ้านคงจะทราบกันดีว่า มิได้ทรงไป “เที่ยว” แต่ประการใด ตลอดระยะเวลาเสด็จพระราชดำเนินนั้น มิได้ทรงพระสำราญพระวรกายและพระราชหฤทัยเลย หากแต่เป้นการปฏิบัติราชการในนามสยามประเทศ ทรงเห็นแก่ประเทศชาติบ้านเมืองอันเป็นที่รักยิ่ง เพราะหลังจากเหตุการณ์ รัตนโกสินทรศก ๑๑๒ ได้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ต่อสยามประเทศ การเสด็จประพาสยุโรปส่งผลให้สยามรอดพ้นจากการตกเป้นเมืองขึ้นของประเทศมหาอำนาจตะวันตก ผลพลอยได้จากการเสด็จประพาสยุโรปคือทรงปฏิรูปการปกครอง และพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้าเป็นแบบสากลเช่นเดียวกับนานาอารยประเทศ

การอ่านหนังสืออันทรงคุณค่าเล่มนี้ จะสร้างความสุนทรีย์ในอารมณ์ ชื่นชมในพระปรีชาสามารถและพระบารมีแห่งองค์สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง ที่ทำให้แผ่นดินสยามยังคงอยู่ตราบจนปัจจุบันนี้ ขอให้ทุกท่านโปรดเลือกดำเนินตามรอยพระยุคลบาท ลด ละ เลิกการอันใดที่จะบ่อนทำลายประเทศชาติเพื่อสนองพระมหากรุณาธิคุณ ในสิ่งที่เป็นคุณประโยชน์สำหรับตนเอง ในทางที่ถูกต้อง และต่อประเทศชาติอันเป้นที่รักของบรรพชนสืบต่อกันมา แม้ดวงพระวิญญาณ ธ สถิต ณ สรวงสวรรค์ชั้นฟ้า ขอใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ทรงทราบด้วยญาณวิถีเถิดว่า ปวงประชาลูกหลานไทยทั้งผองยังสำนึกใน พระมหากรุณาธิคุณมิเสื่อมคลาย

ความรักละสามัคคีมีค่ายิ่ง ประเสริญเหนือกว่าเครื่องสักการะทั้งปวง

ร่วมรำลึก 100 ปี ประวัติศาสตร์แห่งการรักษาอธิปไตยที่มีสยามประเทศเป็นเดิมพัน
หนังสือที่จะชี้ชวนให้คุณผู้อ่านร่วมตามรอยพระยุคลบาท และกระตุ้นจิตสำนึกคนไทยให้รู้จักหวงแหนแผนดินเยี่ยงชีวิต นับตั้งแต่รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชการที่ 4 เป็นต้นมา การสงครามกับประเทศเพื่อนบ้าน เช่น พม่า ญวน ลาว และเขมรนั้น เปลี่ยนแปลงไป เนื่องด้วยประเทศเหล่านั้นได้ตกเป็นเมืองของมหาอำนาจตะวันตก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทางมีพระราชดำริที่จะเสด็จประพาสมหาประเทศด้วยพระองค์เอง พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านทำให้สยามประเทศสามารถรอดพ้นจากการตกเป็นอาณานิคมของต่างชาติได้ดังปาฏิหาริย์

    เป็นการประมวลจดหมายเหตุพระราชกิจประจำวันของสมเด็จพระปิยมหาราช รวมทั้งพระนามพระโอรสที่ได้เสด็จไปศึกษาต่อที่ยุโรปและทรงเป็นต้นสกุลต่างๆ 16 มหาสาขา นอกจากนี้ยังได้รวมพระบรมฉายาลักษณ์และพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ที่หาชมได้ยากยิ่งกว่า 155 ภาพ พร้อมทั้งนิพนธ์คำนำในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ที่ได้พระราชทานสำหรับการจัดพิมพ์ครั้งแรกไว้ด้วย
- บทนำ
- เสด็จประพาสเมืองสิงคโปร์และชวาครั้งแรก
- เสด็จประพาสเมืองอินเดียและพม่า
- เสด็จประพาสแหลมมลายูครั้งแรก
- เสด็จประพาสเมืองสิงคโปร์และชวาครั้งที่สอง
- เสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก
- เสด็จประพาสแหลมมลายูครั้งที่สอง
- เสด็จประพาสแหลมมลายูครั้งที่สาม
- เสด็จประพาสยุโรปครั้งที่สอง